213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 176’ncı maddesinde tüccarlar defter tutma bakımından ikiye ayrılmış;

1.Sınıf Tüccarların Bilanço Esasına göre,

2.Sınıf Tüccarların ise İşletme Hesabı Esasına göre defter tutacakları belirtilmiştir.

Hangi mükelleflerin 1.inci Sınıf Tüccar ya da 2. nci Sınıf Tüccar sayılacağı, sınıfların tespitine ilişkin hadler ve sınıflar arasındaki geçişe ilişkin düzenlemelere, VUK’nun 177 -181’inci maddeleri arasında yer verilmiştir.

İşletme hesabı esası ve bilanço esasına göre defter tutma ayrımına ilişkin hadler, Vergi Usul Kanunu Tebliğleri ile yayımlanmaktadır ve henüz bu gün itibari le 2. Sınıftan 1. Sınıfa çıkma yada 1. Sınıftan 2. Sınıfa düşme hadleri henüz daha belirtilmemiştir.

Her yıl aynı terane devam etmektedir. Şu rakamı aşarsan ; alışların şu kadar , satışların şu kadar olursa 2. Sınıftan birinci sınıfa geçeceksin yada belirlenmiş hadlerin altında alış ve satışın var ise 1. Sınıftan 2. Sınıfa dönebilirsin.

İyide niye mali müşavirlik mesleğini icra eden arkadaşlarımızın kafalarını bu denli karıştırıp iki ayaklarını bir pabuca sokmaya çalıştıklarını hiç anlamış değilim.

Şöyle bir örnek vererek olayı biraz daha anlaşılır bir duruma getireyim.

Sermaye Şirketleri ; Limited Şirketler ve Anonim şirketleri dışında kalan Gerçek Gelir Vergisi Mükellefleri için belli bir tutarı alış yada satışlarında artış varsa yada bu tutarların altında azalış varsa o sınıfa geçme zorunda kalıyorlar.

Vergi dairesi açısından Vergi Mükellefi olan bir vatandaşımız yani Mükellef küçük bir market dükkanı açıyor , markette demeyelim de bir bakkal dükkanı olsun. 2. Sınıf olarak muhasebecisi Vergi Dairesinden açılış kayıtlarını yapıyor. Artık faal bir mükellef. Bu arada TPDK’dan sigara ‘da satmak için izinlerini alıyor ve işine gücüne bakıyor.

Sırf sigara satışlarından dolayı alış ve satış tutarları yükseliyor ve kanunun belirlediği haddi geçtiği için kanun kapsamında muhasebecisi 2. Sınıftan 1. Sınıfa geçiriyor.

Herkesin bildiği olay. Azizim ne değişti ki ; Sigara satışlarını hesaba katmaz iseniz bu geçiş genel olarak gerçekleşmez.Olayı değiştiren tek unsur Sigaradan toplanan paranın yekün oluşturması. Temel Gıda maddesi satışlarından dolayı sınıf değiştirmiyor.Sigaranın kdvs’de yok ‘’Sıfır’’.

Bunu niye zorlaştırıyoruz.

Bu sadece basit bir bakkal dükkanı.

Gerek yok işi zora koşmanın birinci sınıfta olsa , ikinci sınıfta olsa aynı vergi oranlarına tabi tutuluyor.

Yıl sonunda ki matrah üzerinden alınan vergi hatta çıkan ödenecek kdv tutarları aynı. Niye uğraştırıyorsunuz zaten biliniyor sigara satışı varsa bir sene sonra birinci sınıfa çıkacağı. Başlatın birinci sınıftan kimsenin kafası karışmasın. Yada bırakın ikinci sınıf olarak devam etsin .

Zaten iş ortada buda bir küçük bir esnaf. Küçük esnaf olan bir bakkal dükkanı üzerinden örnek verdim. Zira bunu genele yayabiliriz. Çünkü diğer iş yerleri içinde durum bundan farksız. Gerçek Gelir vergisine tabi bütün müteşebbis ve esnaflarımız aynı gelir vergisi kanunlarına tabi olup alış ve satıları arasındaki fark kadar tutar üzerinden vergi kesintisi ve kdv tahakkuku yapılmaktadır.

Bana soracak olursanız ikinci sınıfa tabi mükellefiyeti kaldırır bütün şahıs firmalarını , ikinci sınıf birinci sınıf ayırımı yapmadan tek yerde toplar ve tek düzen muhasebe usulüne göre defter tutmalarını sağlardım.

En azından işletmelerine giren emtiadan tutunda satışlarını ve işyeri giderlerini kalem kalem görerek hangi işyerinden ne kadar alacağı hangi işyerine ne kadar borcu var istediğimde görebilir ve inceleyebilirim.

Bu düşüncem şahıs işletmelerini yani Gerçek gelir vergisine tabi işletmeler için olup Sermaye Şirketlerini , Ltd Ve Anonim Şirketler ile Basit Usul mükellefler için değildir.

Bedensel gücüyle geçimini sağlayacak kadar para kazanan , kendini ve ailesini geçindirmeye çalışan mükellefler için uygulama benim için de oldukça doğrudur.

El emeği ile para kazanıp kimseye muhtaç olmadan ekmeğini çıkartmaya çalışan basit usul işyerlerini devletimiz işlerini kolaylaştırmalı ve teşvik etmelidir. Bu devletimiz ve maliye tarafından denetlenmemesi anlamında değildir.