Uzun zamandır dillendirilen ama içeriği bir türlü açıklanmayan 11.yargı paketi hazırlandı. Adalet Bakanlığı’nın af olmadığını söylediği, düzenlemeden ilk olarak yaklaşık 55 bin kişi hemen yararlanacak ve cezaevlerinden tahliye olacaklar.

Belli bir dönem içinde ise bu düzenlemeden yararlanarak tahliye olacaklar ile birlikte bu düzenlemeden yararlanacak hükümlü sayısı 115 bin kişi olacak. Bu düzenlemeden terör suçluları ile anayasal düzene karşı suçlardan ceza alanlar yararlanamayacak.

Daha önce gündeme gelen ve çok tartışılan, erişimin engellemesi düzenlemesi, yeni yargı paketine konuldu. Buna göre, sulh ceza hâkimi, ilk bakışta ihlal görürse, şikayet edilen içeriğin erişimini engelleyebilecek.

Yabancı ülkelerden yayın yapan sitelere bant daraltma uygulanması konusunda da yeni bir düzenleme geliyor. Buna göre Türkiye içindeki trafiği yüksek olan siteler, erişim engeli kararını uygulamazsa bant daraltma ile karşı karşıya kalacak.

Daha önce düzenlenen Covid affı ile, 31 Temmuz 2023 öncesinde suç işleyen ve hakkında verilen ceza kesinleşenlerin tahliyesine olanak sağladı. Ancak bu düzenlemeye ciddi itirazlar geldi. 31 Temmuz 2023 öncesi suç işleyen ancak hakkındaki karar kesinleşmemiş olanlar, yargının ağır işlemesinin suçunun kendilerinde olmadığını, Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı davranıldığını belirterek başvurular yaptı.

Bakanlığın taslak çalışmasında ise 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işleyenlerin tamamının benzer şekilde erken tahliyelerinin yolunun açılması öngörülüyordu. Bu kapsama terör hükümlülerinin de alınacağı söyleniyordu. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan ve kurmaylarının itirazı ile bu düzenlemenin özellikle de ağırlıklı olarak FETÖ hükümlülerinin yararlanacağı gerekçesiyle 10.yargı paketinden çıkartıldığı iddia edildi.

Yeni düzenlemede ise, anayasal düzene karşı işlenen suçlarla, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar kapsam dışında kalacak. 31 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerden, toplam hapis cezası on yıldan az ise bir ayını, on yıl ve daha fazla ise üç ayını bu kurumlarda geçirip ilgili mevzuat uyarınca açık ceza infaz kurumlarına ayrılmasına üç yıl veya daha az süre kalanlar, bu şartların oluştuğu tarih itibarıyla açık ceza infaz kurumlarına ayrılabilecek. En az üç ay açık ceza infaz kurumunda kalanlar denetimli serbestlikten üç yıl erken yararlandırılarak tahliye edilecek.

Kesinleşmiş ancak infaz edilmemiş diğer hapis cezaları bakımından da bu düzenleme uygulanacak.

İcra ihaleleri için yeni dönem; İcra işlemlerinde ihalenin feshini sadece satış isteyen alacaklı, borçlu, mahcuzun resmî sicilinde kayıtlı olan ilgililer ve sınırlı ayni hak sahipleri ile pey sürmek suretiyle ihaleye iştirak edenler talep edebilecek. Böylece dosyayla ilgisi bulunmayan, ihaleye iştirak etmeyen kişilerin ihalenin feshi talep etme hakkı kaldırılacak. İhalenin feshi talep etmek için yatırılması gereken teminatın veya harcın eksik yatırılması halinde mahkeme iki hafta süre tanıyacak.

Mal kaçırmalar için yeni düzenleme; Alacağını icra takibi yoluyla borçludan tahsil edemeyen alacaklının, borçlunun son 5 yıl içerisinde gayrimenkul veya menkul mallarına ilişkin mal kaçırmak saiki ile yapmış olduğu tasarruflarını iptal etmek amacıyla açtığı davalar açısından yeni kural getiriliyor.

Yapılan düzenlemeyle; iflasın açıldığı tarihten önceki bir yıl içinde yapılan bütün bağışlamaların ve ivazsız tasarrufların iptale tabi olduğu hüküm altına alınıyor. Mevcut düzenlemede bu süre iki yıl. Maddeyle, bağışlama sayılan tasarruflar da netleştiriliyor.

Uzun yargılama masrafları düşecek; istinaf ve temyiz kanun yoluna başvuru ile temyiz incelemesinde duruşma yapılması hususundaki parasal sınırların uygulanmasında hükmün verildiği tarihteki miktar yerine şikâyet başvurusunun yapıldığı veya davanın açıldığı tarihteki miktar esas alınacak. Böylece, uzun yıllar süren davalarda, davanın taraflarının yüksek rakamlar ödemesine yol açan düzenleme ortadan kalkacak.

Avukatlar için tartışmalı disiplin hükümleri düzenlendi. Buna göre, Disiplin cezası alan avukatların beş yıl içinde yeni ceza alması halinde, bir derece daha ağır ceza uygulanacak. Avukatların ceza davasında hüküm giydiklerinin bildirildiği baronun, bir yıl içinde disiplin cezası vermemesi durumunda, ceza verme yetkisi zamanaşımına girecek.

Dolandırıcılık davaları asliye ceza mahkemelerinde görülecek. Nitelikli dolandırıcılık suçundan açılan davalar bundan sonra asliye ceza mahkemelerinde görülecek. Mevcut uygulamada, dolandırıcılık suçu asliye ceza, nitelikli dolandırıcılık suçu ağır ceza mahkemelerinin görev alanında. Bundan sonra tamamı asliye cezalarda görülecek. Ağır cezalarda açılmış davaları, bu mahkemeler hükme bağlayacak.

Kısmi akıl hastalarına zorunlu cezaevi yolu açılmış olacak. Mevcut TCK’da, kısmi akıl hastalarına verilen ceza, güvenlik tedbirine dönüştürülebiliyor. Yeni düzenleme ile artık ceza tedbire dönüşmeyecek. Verilen cezanın yanı sıra güvenlik tedbirine de hükmedilebilecek. Bu yolla, kısmi akıl hastalarının bütünüyle cezadan kurtulmasının önüne geçilmek isteniyor. Buna göre, tedavi vb. güvenlik tedbirleri ağırlaştırılmış müebbet hapis ve müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda bir yıldan, üst sınırı on yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda ise altı aydan az olamayacak.

Hakaret davaları ön ödemeye tabi olacak, Hakaret davalarında suç sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlendiğinde ön ödeme kapsamına alınabiliyor. Böylece suçu işleyen kişinin cezaevine girmeden, uzlaşma sonucu dosyası ön ödemeyle kapatılıyor.

Taksirle yaralamaya ağırlaştırılmış ceza uygulanacak. Taksirle yaralama suçunun cezası artıyor. Buna göre bu suçu işleyenler artık "üç aydan bir yıla" değil "dört aydan iki yıla" kadar hapisle yargılanacak. Birden fazla kişinin yaralanmasına yol açanlar da "altı aydan üç yıla" değil "dokuz aydan beş yıla” kadar hapis cezası istemiyle hâkim karşısına çıkacak.

Fişek, kurusıkı ve gaz fişeğine ceza geliyor. Genel güvenliğin taksirle tehlikeye atılması suçunun kapsamına ses ve gaz fişeği atabilen silahla ateş etmek eylemi de ekleniyor. Buna göre nişan, düğün, asker uğurlaması, konser, spor müsabakalarında, çarşı, pazar, meydan gibi yerlerde bu kurusıkı silahları kullananlar, hava fişek, meşale vb. aletlerle korku yaratanlar 6 aydan 3 yıla kadar hapisle yargılanacak. Ayrıca genel güvenliğin tehlikeye atılması suçuna verilen ceza da 1 yıldan 4,5 yıla kadar hapis olarak belirlendi. Böylece mevcut ceza yarı oranında artmış olacak.

Örgüt suçlarının cezası yükseliyor.Örgüt kurmak, yönetmek ve örgüte üye olmak suçlarının hapis cezalarının alt ve üst sınırları artıyor. Örgüt kuranlara "dört yıldan sekiz yıla” kadar ceza veriliyor. Bu ceza "beş yıldan on yıla" şeklinde düzenlenecek. Örgüte üye olanlara verilecek cezanın üst sınırı dört yıldan beş yıla çıkacak. Örgütün silahlı olması halinde ceza yarı oranında artacak.

Çocukları kullanan örgüt yöneticilerinin cezası artacak. Örgüt suçlarında çocukların araç olarak kullanılması halinde, örgüt yöneticilerine 7,5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Trafikte yol kesmek tek başına ceza nedeni sayılacak. Trafikte araçların önünü keserek durduranlara 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Bu cezanın verilmesi için cebir ve tehdit şartı aranmayacak. Sadece aracın önünün kesilmesi ve durdurulması ceza için yeterli görülecek. Bu suçla birlikte kasten yaralama, tehdit, mala zarar verme, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma veya başka bir suç işlenmişse bunlar ayrı ayrı ceza konusu olacak.

Bilişim suçlarında şüpheli hesaba hemen el konulacak; Ceza Muhakemesi Kanunu’na yeni bir madde eklenerek, bilişim suçlarının işlenmesi suretiyle elde edilen menfaatin bulunduğu hesabın askıya alınmasına ve bu hesaba el konulmasına olanak sağlanacak. Buna göre nitelikli hırsızlık, nitelikli dolandırıcılık, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması suçlarının işlendiği konusunda makul şüphe varsa, banka, ödeme hizmeti sağlayıcısı veya kripto varlık hizmet sağlayıcısı nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan ya da yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu suçta kullanılan her türlü hesap, kırk sekiz saate kadar askıya alınabilecek. Hesap sahibi de savcılığa el koyma için başvurabilecek. Bu durumda 24 saat içinde hesaba el konulabilecek.

İstinaf mahkemesinin yetkisi arttı.İstinaf mahkemeleri, yerel mahkemelerin hükümlerinin gerekçeyi içermemesi ya da yargılamada savunma hakkının kısıtlanması söz konusuyla, Yargıtay’a gitmeden kararı bozabilecek.

Görüleceği üzere yeni yargı paketi ile bir çok kanunda ve madde de değişiklikler yapılmış durumda. Ancak sayısı 11’i bulan yargı paketi ile getirilen değişiklikler ve arada yapılan düzenlemeler ile zaten birbiri ile uyumsuz olan kanunlar iyice yamalı bohça haline gelmiştir. Temennimiz siyasi kaygı taşımadan tüm partilerin bir araya gelerek, uzmanlık komisyonları kurarak, tamamen uzmanların düzenlediği metinler doğrultusunda birbiri ile uyumlu ve tutarlı, halkımızın ihtiyaçlarını karşılayacak yeni bir yasa yapılmasıdır.